Onze samenleving wordt steeds internationaler. Wanneer mensen in het buitenland gaan werken nemen ze vaak hun families mee. Sommigen trouwen, krijgen kinderen in dat nieuwe thuisland en scheiden helaas ook weer in een aantal gevallen. Mensen adopteren kinderen uit het buitenland waardoor familierechtelijke relaties ontstaan.
Op deze internationale familierelaties kunnen verschillende rechtssystemen van toepassing zijn. Het is onjuist te denken dat als je in Nederland woont altijd het Nederlands recht van toepassing is dat jouw situatie regelt. Als je bijvoorbeeld als Nederlands-Spaans gehuwd koppel in Nederland woont betekent dat niet altijd dat het Nederlands recht bij scheiding bepaalt op welke manier het huwelijkse vermogen wordt verdeeld.
Het internationale echtscheidingsrecht heeft altijd te maken met 3 verwijzingsregels:
- Welke rechter is bevoegd van de echtscheiding, de alimentatie, de zorgregeling voor de kinderen, de verdeling van het vermogen en de verdeling van het pensioen kennis te nemen;
- Welk recht is van toepassing op al deze onderwerpen;
- Kan een beslissing of een (rechts)feit dat in het buitenland is vastgesteld in Nederland worden erkend.
In een internationale scheidingszaak zullen deze verwijzingsregels moeten worden gevolgd.
Waar je uiteindelijk uitkomt is afhankelijk van een aantal factoren: de nationaliteit, de plaats waar je woont, de plaats waar je bent getrouwd.
Soms geeft de nationaliteit de doorslag bij welk recht of rechter je uitkomt, soms de woonplaats, het is afhankelijk van het onderwerp.
Het Burgerlijk Wetboek
In Nederland zijn deze verwijzingsregels opgenomen in het wetboek van Burgerlijke Rechtsvorderingen en in boek 10 van het Burgerlijk Wetboek.
Daarnaast hebben landen onderling verdragen met elkaar gesloten met verwijzingsregels die weer voorrang hebben op de nationale verwijzingsregels.
Tot slot komt het wel eens voor dat het buitenlands aangewezen recht toch niet kan worden toegepast omdat het zoveel verschilt van de Nederlandse waarden en normen. Denk bijvoorbeeld aan een in het buitenland gesloten polygaam huwelijk. Dit wordt in Nederland niet erkend en dat geldt ook voor de band die tussen de vader en uit dit huwelijk geboren kind ontstaat.
Voorbeeld
Het is dus heel belangrijk dat je in de systematiek van wetten en verdragen thuis bent. Ik sluit af met een voorbeeld.
Een Nederlandse man en een Afrikaanse vrouw trouwen in 2007 in Mali, zij vestigen zich daar voor 2 jaar. Na veel omzwervingen vestigen ze zich in 2016 in Breda. Het kinderloos huwelijk loopt in 2018 op de klippen en de vrouw dient een echtscheidingsverzoek in bij de rechtbank Breda. Ze hebben tijdens het huwelijk aardig wat bezittingen opgebouwd, waaronder bankrekeningen, een zeilboot, aandelen en een huis op naam van de Afrikaanse vrouw. Naast de echtscheiding wordt door de vrouw partneralimentatie gevraagd en verdeling van het huwelijkse vermogen.
Vraag 1 is of de Nederlandse rechter kennis kan nemen van de verzoeken van de vrouw: echtscheiding, partneralimentatie en verdeling vermogen.
Vraag 2 is volgens welk recht de echtscheiding, de partneralimentatie en de verdeling van het huwelijk moet worden beslist.
Het moge duidelijk zijn dat het nog al een verschil maakt of de Nederlandse regels op de verdeling van het huwelijkse vermogen worden toegepast of het Malinese recht. Nederland kent bijna als enige land in de wereld de gemeenschap van goederen. Dit betekent dat als je geen andere afspraken met elkaar maakt het vermogen dat tijdens het huwelijk wordt verzameld gemeenschappelijk wordt en dus bij scheiding 50/50 moet worden verdeeld. Volgens Nederlands recht zouden deze mensen hun huwelijkse vermogen moeten delen ongeacht op wiens naam dat goed staat, volgens het Malinees recht is dat anders. Het is dus erg belangrijk om duidelijk te krijgen welk recht toepasselijk is.
In dit geval van een internationale scheiding is het Haags Huwelijksvermogensverdrag 1978 van toepassing. Ondanks het feit dat Mali niet bij dit verdrag is aangesloten is het universeel toepasselijk.
Dit verdrag verwijst naar de gemeenschappelijke nationaliteit of eerste huwelijks woonplaats. Er is geen gemeenschappelijke nationaliteit maar wel een eerste huwelijkswoonplaats: Mali. Malinees recht is van toepassing!
Heb je vragen over hoe je bovenstaande zaken in bij een internationale scheiding goed kan afhandelen? Neem contact met ons op. Wij helpen je hier graag bij.
